Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

templi Just

  • 1 superstitio

    ōnis f. [ super + sisto ]
    horum sententiae non modo superstitionem tollunt, in quā inest timor inanis deorum, sed etiam religionem C — высказывания этих (философов) устраняют не только суеверие, которому присущ бессмысленный страх перед богами, но и религию
    2) суеверный ужас, благоговение (s. error insanus est Sen); благоговейное почитание, точное соблюдение ( praeceptorum Q)
    caput Stigii fontis, una s. V — исток Стигийских вод, единственное, перед чем благоговеют (боги)
    4) священный характер, святость ( templi Just)
    5) (тж. pl.) суеверные обряды, культ (не римский) ( superstitiones atque cura deorum Just); (иноземная) религия ( novas superstitiones introducere Q)

    Латинско-русский словарь > superstitio

  • 2 raptor

    raptor, ōris, m. [rapio], one who seizes by force, a robber, plunderer, abductor, ravisher (only poet. and in post-Aug. prose; syn.: praedo, direptor, praedator).
    I.
    Lit.
    (α).
    With gen.:

    (fluvius) rapidus raptori pueri subduxit pedem,

    Plaut. Men. prol. 65:

    hostium,

    id. Ep. 2, 2, 115:

    panis et peni,

    id. Trin. 2, 1, 23:

    orbis,

    Tac. Agr. 30:

    filiae,

    id. A. 1, 58; cf. poet.:

    thalami mei, i. e. uxoris,

    Sen. Hippol. 627:

    templi,

    Just. 8, 2, 9: ferri, that draws or attracts to itself, i. e. the magnet, Aug. Civ. Dei, 21, 4. —
    (β).
    Adj.: lupi raptores, robbing, plundering, * Verg. A. 2, 356; Ov. M. 10, 540.—
    (γ).
    Absol.:

    rapta et raptores tradere,

    Plaut. Am. 1, 1, 51; Prop. 4 (5), 9, 9; Hor. C. 3, 20, 4; Luc. 3, 125; Mart. 8, 26, 2; Tac. H. 2, 86 al.:

    ferus, i. e. lupus,

    Col. 7, 12, 9:

    gratus raptae raptor fuit,

    ravisher, Ov. A. A. 1, 680; Hor. C. 4, 6, 2; Mart. 12, 52, 7; Quint. 9, 2, 90; 7, 8, 4:

    consilium raptor vertit in fallaciam,

    Phaedr. 1, 32, 5.—
    II.
    Trop.:

    raptores alieni honoris,

    Ov. M. 8, 438:

    numquam defuturos raptores Italicae libertatis lupos, etc.,

    Vell. 2, 27, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > raptor

  • 3 superstitio

    sŭperstĭtĭo, ōnis, f. [super-sto; orig a standing still over or by a thing; hence, amazement, wonder, dread, esp. of the divine or supernatural].
    I.
    Excessive fear of the goas, unreasonable religious belief, superstition (different from religio, a proper, reasonable awe of the gods; cf.:

    religio veri dei cultus est, superstitio falsi,

    Lact. 4, 28, 11):

    horum sententiae omnium non modo superstitionem tollunt, in quā inest timor inanis deorum, sed etiam religionem, quae deorum cultu pio continetur,

    Cic. N. D. 1, 42, 117:

    majores nostri superstitionem a religione separaverunt,

    id. ib. 2, 28, 71; cf.:

    contaminata superstitio,

    id. Clu. 68, 194:

    nec vero superstitione tollendā religio tollitur,

    id. Div. 2, 72, 148:

    superstitio error insanus est,

    Sen. Ep. 123, 16:

    superstitiones aniles,

    Cic. N. D. 2, 28, 70:

    sagarum superstitio,

    id. Div. 2, 63, 129:

    tristis,

    Hor. S. 2, 3, 79:

    vana,

    Sil. 5, 125:

    magicas superstitiones objectabat,

    Tac. A. 12, 59:

    exitialis,

    id. ib. 15, 44:

    quam multi, qui contemnant (somnia) eamque superstitionem imbecilli animi atque anilis putent!

    Cic. Div. 2, 60, 125:

    barbara superstitio,

    id. Fl. 28, 67; id. Div. 1, 4, 7:

    quā (superstitione) qui est imbutus,

    id. Fin. 1, 18, 60; Quint. 3, 1, 22:

    victi superstitione animi,

    Liv. 7, 2, 3:

    captus quādam superstitione animus,

    id. 26, 19, 4:

    magna superstitio natalis amicae,

    Ov. A. A. 1, 417:

    quod novas superstitiones introduceret,

    Quint. 4, 4, 5:

    superstitio est timor superfluus et delirus,

    Serv. Verg. A. 8, 187:

    superstitionem mihi excute,

    Sen. Ep. 121, 4.—
    2.
    Transf., in gen.:

    superstitio praeceptorum,

    an excessive regard, scrupulous observance, Quint. 4, 2, 85.—
    * B.
    Objectively, an object that inspires dread: adjuro Stygii caput implacabile fontis, Una superstitio superis quae reddita divis, Verg A. 12, 817.—
    II.
    In post-Aug. prose sometimes for religio, religious awe, sanctity; a religious rite:

    hujus (virtutis) quādam superstitione teneantur, hanc ament,

    Sen. Ep. 95, 35:

    templi,

    Just. 39, 3, 9:

    superstitiones atque cura deorum,

    id. 41, 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > superstitio

  • 4 antistes

    antistĕs, ĭtis, m. and f. ( fem. also antistĭta, ae, like hospita from hospes, sospita from sospes, clienta from cliens, Inscr. Orell. 2200; cf. Charis. p. 77 P.; Prisc. p. 650 P.) [antisto = antesto, q. v.; pr. adj., standing before], an overseer, president.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (rare):

    vindemiatorum,

    Col. 3, 21, 6:

    imperii Romani,

    Tert. Apol. 1. —In fem., a female overseer:

    latrinarum,

    Tert. Pall. 4 fin. —Far more freq.,
    B.
    Esp., an overseer of a temple, a high-priest:

    caerimoniarum et sacrorum,

    Cic. Dom. 39, 104; id. Div. 2, 54 fin.:

    Jovis,

    Nep. Lys. 3, 3; Liv. 9, 34; 1, 7:

    sacrorum,

    Juv. 2, 113.— In the O. T. simply a priest: et sanctificarentur antistites, * Vulg. 2 Par. 29, 34.—In the Christian writers, a bishop, Cod. Just. 1, 3; 1, 18 et saep.—
    C.
    In fem., a female overseer of a temple, a chief priestess.Form antistĕs:

    adsiduae templi antistites,

    Liv. 1, 20; so id. 23, 24; 31, 14:

    perita antistes,

    Val. Max. 1, 1, n. 1:

    templi aeditua et antistes pudicitia,

    Tert. Cult. Fem. 1.— Form antistĭta, Plaut. Rud. 3, 2, 10: Veneris antistita, Pollio ap. Charis. p. 77 P.; Att. ap. Non. p. 487, 19:

    fani antistitae,

    Cic. Verr. 2, 2, 45; cf. Gell. 13, 20, 22: antistita Phoebi, i. e. Cassandra, so called as prophetess, Ov. M. 13, 410:

    Cybeles antistita,

    Verg. Cir. 166; Corn. Sev. ap. Charis. p. 77 P.—
    II.
    Trop., a master in any science or art, as in Engl. high-priest:

    artis dicendi antistes,

    Cic. de Or. 2, 46, 202:

    cultor et antistes doctorum virorum,

    Ov. Tr. 3, 14, 1:

    artium,

    Col. 11, 1, 10:

    sapientiae,

    Plin. 7, 30, 31, § 110:

    philosophiae,

    Lact. 5, 2:

    juris,

    Quint. 11, 1, 69:

    justitiae,

    Gell. 14, 4:

    studiorum liberalium,

    Dig. 10, 46, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > antistes

  • 5 tutela

    tūtēla, ae, f. [1. tutor], a watching, keeping, charge, care, safeguard, defence, protection (syn.: praesidium, cura).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    tutelam januae gerere,

    Plaut. Truc. 2, 1, 43:

    foribus tutelam gerere,

    id. Trin. 4, 2, 28:

    viae,

    Dig. 31, 1, 30:

    suo tergo tutelam gerere,

    Plaut. Trin. 4, 3, 51:

    nunc de septis, quae tutandi causā fundi fiant dicam. Earum tutelarum genera quattuor, etc.,

    Varr. R. R. 1, 14, 1:

    pecudum silvestrium,

    care, management, Col. 9, praef. §

    1: boum,

    id. 6, 2, 15:

    aselli,

    id. 7, 1, 2:

    tenuiorum,

    support, maintenance, Suet. Caes. 68:

    lanae tutelam praestant contra frigora,

    Plin. 29, 2, 9, § 30:

    ut villarum tutela non sit oneri,

    id. 18, 5, 6, § 31; 35, 3, 4, § 14:

    classis,

    Just. 16, 3, 9:

    cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt,

    Cic. Fin. 4, 14, 36:

    tutela ac praesidium bellicae virtutis,

    id. Mur. 10, 22:

    Apollo, cujus in tutelā Athenas antiqui historici esse voluerunt,

    id. N. D. 3, 22, 55; cf.:

    quare sit in ejus tutela Gallia, cujus, etc.,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    intellegi volumus salutem hominum in ejus (Jovis) esse tutela,

    id. Fin. 3, 20, 66:

    Juno, cujus in tutelā Argi sunt,

    Liv. 34, 24, 2; Plin. 28, 2, 4, § 18:

    subicere aliquid tutelae alicujus,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    filios suos parvos tutelae populi commendare,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    dii, quorum tutelae ea loca essent,

    Liv. 1, 6, 4:

    quae suae fidei tutelaeque essent,

    id. 24, 22, 15:

    publicae tutelae esse,

    id. 42, 19, 5; 21, 41, 12:

    te Jovis impio Tutela Saturno Eripuit,

    Hor. C. 2, 17, 23:

    ut dicar tutelā pulsa Minervae,

    Ov. M. 2, 563:

    dique deaeque omnes, quibus est tutela per agros,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 41:

    ut te generi humano, cujus tutela et securitas saluti tuae innisa est, incolumem praestarent,

    Plin. Ep. 10, 52 (60).— With gen. obj.:

    loci,

    protection, Just. 41, 5, 3.—
    B.
    In partic., jurid. t. t., the office of a guardian, guardianship, wardship, tutelage of minors, insane persons, etc.:

    tutela est, ut Servius definit, vis ac potestas in capite libero ad tuendum eum, qui propter aetatem suā sponte se defendere nequit, jure civili data ac permissa,

    Dig. 26, 1 (De tutelis), 1: tradere aliquem in tutelam alicujus, Pac. ap. Cic. de Or. 2, 46, 193:

    in suam tutelam venire,

    to become one's own master, come of age, Cic. de Or. 1, 39, 180; Dig. 37, 11, 8, § 1; Cic. Top. 10, 44; id. Brut. 52, 195; 53, 197; id. Inv. 2, 21, 62; Gai. 2, 179; Nep. Eum. 2, 1;

    rarely in the order, in tutelam suam venire,

    Cic. Inv. 2, 42, 122: tutelae suae fieri, Sen. Ep. 33, 10:

    fraudare pupillum, qui in tutelam pervenit,

    Cic. Rosc. Com. 6, 16:

    alicujus tutelam accipere,

    Varr. R. R. 3, 2, 17:

    ad sanos abeat tutela propinquos,

    Hor. S. 2, 3, 218:

    rei publicae,

    Cic. Off. 1, 25, 85:

    tutelam filiorum servo committere,

    Just. 4, 2, 5:

    tutelam pupilli suscipere,

    id. 30, 2, 8:

    gerere,

    Val. Max. 6, 6, 1:

    nancisci,

    to become guardian, Just. Inst. 1, 12, 6:

    administrare,

    Dig. 26, 7, 3, § 2:

    reddere,

    ib. 5, 1, 2, § 3.—
    II.
    Transf., concr.
    A.
    Act., like our watch, of that which guards or protects, a keeper, warder, guardian, protector (mostly poet.):

    (Philemon et Baucis) templi tutela fuere,

    Ov. M. 8, 711: prorae tutela Melanthus, i. e. the pilot at the prow, = proreta, id. ib. 3, 617:

    o tutela praesens Italiae (Augustus),

    Hor. C. 4, 14, 43:

    (Achilles) decus et tutela Pelasgi Nominis,

    Ov. M. 12, 612:

    rerum tutela mearum Cum sis (shortly before: curator a praetore datus),

    Hor. Ep. 1, 1, 103.—Of the image of the tutelar deity of a ship:

    navis, cujus tutela ebore caelata est, etc.,

    Sen. Ep. 76, 13; Lact. 1, 11, 19; cf. Sil. 14, 543; Petr. 105 and 108.—Of the tutelar deity of a place, Petr. 57; Auct. Priap. 37; Hier. in Isa. 57, 7; Inscr. Orell. 1698 sq.; 1736.—
    2.
    A remedy against, cure:

    si qua est tutela podagrae,

    Grat. Cyn. 478.—
    B.
    Pass., of that which is guarded or protected, a charge, care.
    1.
    In gen. ( poet.):

    virginum primae puerique claris Patribus orti, Deliae tutela deae,

    Hor. C. 4, 6, 33:

    Lanuvium annosi vetus est tutela draconis,

    Prop. 4 (5), 8, 3:

    sit, precor, tutela Minervae Navis,

    Ov. Tr. 1, 10, 1 sq. —
    2.
    In partic., in jurid. lang., that which is under guardianship or tutelage: in officiis apud majores ita observatum est: primum tutelae, deinde hospiti, deinde clienti, tum cognato, postea affini, a ward, Massur. ap. Gell. 5, 13, 5.—Of the property of a ward:

    mirabamur, te ignorare, de tutelā legitimā... nihil usucapi posse,

    Cic. Att. 1, 5, 6:

    nihil potest de tutelā legitimā sine omnium tutorum auctoritate deminui,

    id. Fl. 34, 84; Dig. 26, 7, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > tutela

  • 6 aditus

    [st1]1 [-] ădĭtus, a, um: part. passé de adeo, ire.    - aditus consul, Liv.: le consul auquel on s'adresse.    - aditae solitudines, Curt.: déserts dans lesquels on s'est engagé.    - adita pericula, Ov.: périls affrontés.    - aditi libri Sibyllini, Liv.: livres de la Sibylle consultés. [st1]2 [-] ădĭtŭs, ūs, m.: a - action d'aller vers, action d'approcher, approche.    - urbes uno aditu captae, Cic. Imp. Pomp. 8: villes prises du seul fait d'approcher. b - abord, accès, permission d'approcher, droit de passage.    - aditus in id sacrarium non est viris, Cic. Verr. 2, 4, 45: les hommes n'ont pas accès dans ce sanctuaire.    - aditus ad aliquem, Cic. (aditus alicujus, Just.): accès auprès de qqn.    - huc aditum ferat, Cat.: qu'il vienne ici.    - rogare aditum, Phaedr.: demander une audience.    - regio aditum non habet, Caes.: le pays est inaccessible.    - homo rari aditūs, Liv. 24, 5: un homme rarement accessible.    - scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, Cic. Vat. 8: évidemment j'ai un caractère âpre, un abord difficile.    - aditus commendationis ad aliquem, Caes.: titre de recommandation auprès de qqn. c - entrée d'un lieu, abord, passage.    - aditus finium, Liv.: l'entrée dans un pays.    - aditus in urbem, Liv.: l'entrée dans une ville.    - duo sunt aditus in Ciliciam, Caes.: il y a deux entrées en Cilicie.    - aditus intercludere, Cic.: fermer les passages.    - aditus in illum summum ordinem, Cic. Sest. 137: l'accès dans cet ordre éminent. d - moyen d'arriver, occasion.    - aditus ad conandum, Caes.: occasion offerte pour une tentative.    - aditum religioni dare, Cic.: laisser le champ libre aux abus religieux.    - sermonis aditum habere, Caes. BG. 5: avoir la possibilité de s’entretenir.    - aditus ad multitudinem, Cic.: moyen de plaire à la foule.    - aditum commendationis habere ad aliquem, Caes. BC. 1, 74: avoir des possibilités (moyens) de recommandation auprès de qqn.    - si qui mihi erit aditus de tuis fortunis agendi, Cic. Fam. 6, 10, 2: si j'ai quelque possibilité de m'employer pour tes biens.    - neque aditum neque causam postulandi justam habere? Caes. BG. 1, 43, 5: n'avoir aucun titre, aucune raison légitime pour demander.
    * * *
    [st1]1 [-] ădĭtus, a, um: part. passé de adeo, ire.    - aditus consul, Liv.: le consul auquel on s'adresse.    - aditae solitudines, Curt.: déserts dans lesquels on s'est engagé.    - adita pericula, Ov.: périls affrontés.    - aditi libri Sibyllini, Liv.: livres de la Sibylle consultés. [st1]2 [-] ădĭtŭs, ūs, m.: a - action d'aller vers, action d'approcher, approche.    - urbes uno aditu captae, Cic. Imp. Pomp. 8: villes prises du seul fait d'approcher. b - abord, accès, permission d'approcher, droit de passage.    - aditus in id sacrarium non est viris, Cic. Verr. 2, 4, 45: les hommes n'ont pas accès dans ce sanctuaire.    - aditus ad aliquem, Cic. (aditus alicujus, Just.): accès auprès de qqn.    - huc aditum ferat, Cat.: qu'il vienne ici.    - rogare aditum, Phaedr.: demander une audience.    - regio aditum non habet, Caes.: le pays est inaccessible.    - homo rari aditūs, Liv. 24, 5: un homme rarement accessible.    - scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, Cic. Vat. 8: évidemment j'ai un caractère âpre, un abord difficile.    - aditus commendationis ad aliquem, Caes.: titre de recommandation auprès de qqn. c - entrée d'un lieu, abord, passage.    - aditus finium, Liv.: l'entrée dans un pays.    - aditus in urbem, Liv.: l'entrée dans une ville.    - duo sunt aditus in Ciliciam, Caes.: il y a deux entrées en Cilicie.    - aditus intercludere, Cic.: fermer les passages.    - aditus in illum summum ordinem, Cic. Sest. 137: l'accès dans cet ordre éminent. d - moyen d'arriver, occasion.    - aditus ad conandum, Caes.: occasion offerte pour une tentative.    - aditum religioni dare, Cic.: laisser le champ libre aux abus religieux.    - sermonis aditum habere, Caes. BG. 5: avoir la possibilité de s’entretenir.    - aditus ad multitudinem, Cic.: moyen de plaire à la foule.    - aditum commendationis habere ad aliquem, Caes. BC. 1, 74: avoir des possibilités (moyens) de recommandation auprès de qqn.    - si qui mihi erit aditus de tuis fortunis agendi, Cic. Fam. 6, 10, 2: si j'ai quelque possibilité de m'employer pour tes biens.    - neque aditum neque causam postulandi justam habere? Caes. BG. 1, 43, 5: n'avoir aucun titre, aucune raison légitime pour demander.
    * * *
    I.
        Aditus, pen. corr. Participium a passiuo adeor, adiris. Ouid. Vers qui on est allé.
    \
        Periculis aditis. Cic. Apres s'estre mis en beaucoup de dangiers.
    II.
        Aditus, huius aditus, pen. cor. Verbale. Allee.
    \
        Vrbes permultas, vno aditu atque aduentu esse captas. Cic. Tout d'une venue.
    \
        Aditus. Chemin, Voye, Accez.
    \
        Aditus templi. Cic. Chemin pour aller au temple.
    \
        Aditus nidi. Plin. L'entree du nid.
    \
        Aditus atque os portus. Cic. L'entree.
    \
        Aditus, ianua que patefacta. Cic. L'ouverture est faicte.
    \
        AEquus aditus. Tacit. Plain chemin et uni.
    \
        Aerius aditus. Ouid. Chemin en l'air.
    \
        Angustus aditus. Virgil. Entree estroicte.
    \
        Caecus aditus. Senec. Chemin obscur, tenebreux.
    \
        Flexus aditus. Lucret. Chemin tortu, virant ca et là.
    \
        Lati aditus ducunt illuc. Virgil. On va là par grands et larges chemins.
    \
        Promptus ad capessendos honores aditus. Tacit. Chemin aisé, Facile moyen.
    \
        Primo aditu aedium suarum quempiam prohibere. Cic. Le garder d'entrer, De mettre le pied à l'entree.
    \
        Ex omni aditu. Ci. De touts costez, Par où on y peult entrer ou arriver de toutes parts.
    \
        Angustare aditum. Claud. Faire l'entree, ou le chemin estroict, Estrecir.
    \
        Adituque carentia saxa. Ouid. Rochiers inaccessibles.
    \
        Claudere omnes aditus. Cic. Clorre, ou Bouscher touts les chemins touts les lieus par lesquels on y peult arriver.
    \
        Claudere aliquid ex omni aditu. Cic. Clorre de toutes parts.
    \
        Dare alicui aditum ad caelum. Cic. Donner entree, Faire chemin, Donner le moyen d'y parvenir, Luy faire le passage.
    \
        Ferre aliquo aditum. Catul. Aller, ou venir quelque part, en quelque lieu.
    \
        Aditus firmare. Tacit. Fermer, Clorre, Fortifier l'entree.
    \
        Habere difficiles aditus ad pastum. Cic. Manus etiam data elephanto, quia propter magnitudinem corporis difficiles aditus habebat ad pastum. Il est mal aisé à l'elephant de se baisser pour prendre sa pasture, D'approcher sa bouche pres de la viande, au moyen de quoy nature luy a donné une trompe, pour luy servir de main à prendre de loing la viande, et la porter à sa bouche.
    \
        Difficiles aditus primos habet. Horat. Il est mal aisé de prime face d'y aborder.
    \
        Occupat AEneas aditum. Vir. Il entre.
    \
        Pererrare aditus. Virg. Aller deca dela pour trouver entree.
    \
        Prohibere aditum. Ouid. Empescher l'acces, Garder d'approcher.
    \
        Prohibere quempiam aditu. Cic. Garder quelcun d'approcher.
    \
        Praeponere aedibus ac templis vestibula et aditus. Cic. Porches et entrees.
    \
        Reperire sibi aditum. Ouid. Trouver moyen.
    \
        Rumpere aditus. Virg. Entrer par force et violence.
    \
        Tentare aditum. Virgil. Essayer le chemin, ou le moyen, ou l'opportunité.
    \
        Inaccessos aditus rumpere. Sil. Ital. Faire des chemins, et passer par où jamais on n'avoit passé.
    \
        Aditus in Cereris sacrarium non est viris. Cic. Les hommes n'y entrent point.
    \
        Aditus, per metaphoram. Entree, ou moyen pour parvenir à quelque chose.
    \
        Difficilior ad Antonium aditus esse dicitur. Cic. Difficile accez.
    \
        Aditus ad aliquem facilis. Cic. Facile acces.
    \
        Obstructus aditus alicui ad aliquid. Cic. Le chemin luy est bousché, Il n'ha aucun moyen pour y parvenir, On luy a osté touts les moyens d'y parvenir.
    \
        Pate facere aditum rerum. Cic. Faire ouverture.
    \
        Comparare sibi aditus ad res pestiferas. Cic. Se faire voye.
    \
        Dare aditum oculis. Cic. Donner entree aux yeuls, Donner moyen de veoir.
    \
        Dant aditum conuiuia. Ouid. Les banquets donnent accez, Par banquets on ha accez, on acquiert accez.
    \
        Habere aditum. Cic. Avoir accez, ou moyen, ou entree.
    \
        Iacere aditum ad aliquid. Cic. Faire entree et ouverture, Faire passage.
    \
        Intercludere aditum ad aliquem. Ci. Bouscher le chemin, le passage.
    \
        Patet alicui aditus ad causam Cic. Le chemin luy est ouvert.

    Dictionarium latinogallicum > aditus

  • 7 limen

    līmen, ĭnis, n. [Gr. lechris, loxos; Lat. obliquus, līmus; hence prop. a cross-piece], a threshold; the head-piece or foot-piece of a doorway, the lintel or the sill (limen superum et inferum).
    I.
    Lit.:

    limen superum inferumque, salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1: limen superum, quod mihi misero saepe confregit caput: Inferum autem, ubi ego omnis digitos defregi meos, Novius ap. Non. 336, 14:

    sensim super attolle limen pedes, nova nupta,

    Plaut. Cas. 4, 4, 1:

    imponere foribus,

    Plin. 36, 14, 21, § 96:

    ad limen consulis adesse,

    Liv. 2, 48:

    curiae,

    id. 3, 41:

    primo limine,

    at the outer threshold, Juv. 1, 96.— Plur. ( poet.):

    haec limina, intra quae puer est,

    Juv. 14, 45; 220.—The moment of touching the threshold was regarded as ominous:

    ter limen tetigi,

    Ov. Tr. 1, 3, 55.—Prov.: salutare a limine, to greet in passing, i. e. to touch upon slightly, not go deeply into, Sen. Ep. 49, 6.—
    B.
    Transf.
    1.
    A door, entrance:

    ubi hanc ego tetulero intra limen,

    Plaut. Cist. 3, 19:

    intrare intra limen,

    id. Men. 2, 3, 63:

    intra limen cohibere se,

    to keep within doors, id. Mil. 3, 1, 11:

    marmoreo stridens in limine cardo,

    Verg. Cir. 222; Hor. Ep. 1, 18, 73:

    fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur,

    Cic. N. D. 2, 27, 67:

    ad valvas se templi limenque convertisse,

    Caes. B. C. 3, 105:

    penetrare aulas et limina regum,

    the courts and doors, Verg. G. 2, 504:

    ipso in limine portae,

    id. A. 2, 242; cf.:

    tremuitque saepe limite in primo sonipes,

    Sen. Agam. 629:

    famuli ad limina,

    doorkeepers, porters, Sil. 1, 66:

    in limine portūs,

    at the very entrance of the haven, Verg. A. 7, 598:

    densos per limina tende corymbos,

    Juv. 6, 52.—
    2.
    Still more gen., a house, dwelling, abode:

    matronae nulla auctoritate virorum contineri limine poterant,

    in the house, at home, Liv. 34, 1:

    ad limen consulis adesse, etc.,

    id. 2, 48:

    limine pelli,

    Verg. A. 7, 579.—
    3.
    Poet., the barrier in a race-course:

    limen relinquunt,

    Verg. A. 5, 316.—
    II.
    Trop., both entrance and exit.
    A.
    A beginning, commencement ( poet. and in post-Aug. prose):

    leti limine in ipso,

    Lucr. 6, 1157:

    in limine belli,

    Tac. A. 3, 74:

    in ipso statim limine obstare,

    Quint. 2, 11, 1:

    in limine victoriae,

    Curt. 6, 3, 10; 6, 9, 17; 9, 10, 26:

    a limine ipso mortis revocatus,

    Plin. 7, 44, 45, § 143; Sen. Ep. 22, 16; Just. 14, 3, 9.—
    B.
    An end, termination (post-class.):

    in ipso finitae lucis limine,

    App. M. 11, p. 267, 18; cf.:

    limina sicut in domibus finem quendam faciunt, sic et imperii finem limen esse veteres voluerunt,

    Just. Inst. 1, 12, § 5.

    Lewis & Short latin dictionary > limen

  • 8 stipendium

    stīpendĭum, ii, n. [contr. from stipipendium, from stips-pendo].
    I.
    In publicists' lang., a tax, impost, tribute, contribution (payable in money; whereas vectigal in kind; the former being regarded as the more humiliating; v. stipendiarius, I.): Poeni stipendia pendunt, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 182 Müll. (Ann. v. 269 Vahl.); so,

    pendere,

    Caes. B. G. 1, 44; 5, 27; Sall. C. 20, 7; Liv. 2, 9; 21, 10:

    conferre,

    id. 33, 42:

    solvere,

    id. 39, 7:

    imponere victis,

    Caes. B. G. 1, 44; 7, 54:

    stipendio liberare aliquem,

    id. 5, 27:

    de stipendio recusare,

    id. ib. 1, 44:

    stipendi spem facere,

    Liv. 28, 25, 9.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., tribute, dues ( poet. and in post-Aug. prose):

    indomito nec dira ferens stipendia tauro (sc. Minotauro),

    Cat. 64, 173:

    quae finis aut quod me manet stipendium?

    penalty, Hor. Epod. 17, 36:

    alii tamen obscuriores (scriptores) aliquod stipendium nostro studio contulerunt,

    contribution, Col. 1, 1, 10.—
    2.
    Income, subsistence, salary:

    iis, ut adsiduae templi antistites essent, stipendium de publico statuit,

    Liv. 1, 20, 3.—
    II.
    In milit. lang., pay, stipend in full:

    stipendium militare,

    Liv. 4, 60, 5; Plin. 33, 3, 13, § 45;

    commonly stipendium alone: militis stipendia ideo, quod eam stipem pendebant,

    Varr. L. L. 5, § 182 Müll.; cf. Plin. 33, 3, 13, § 43; Liv. 4, 59 and 60:

    cum stipendium ab legionibus flagitaretur,

    Caes. B. C. 1, 87:

    numerare militibus,

    Cic. Pis. 36, 88:

    persolvere,

    id. Att. 5, 14, 1: dare, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 26; Liv. 2, 12; 5, 12; cf.:

    dare pecuniam in stipendium,

    Caes. B. C. 1, 23; Liv. 27, 9 fin.:

    accipere,

    id. 5, 4:

    stipendio afficere exercitum,

    Cic. Balb. 27, 61:

    augere,

    Caes. B. C. 3, 110:

    fraudare,

    id. ib. 3, 59:

    stipendium duum mensium,

    Curt. 5, 1, 45:

    dum in calamitosis stipendiis versaretur,

    might get pay by the misfortunes of others, Amm. 19, 12, 2.—
    B.
    Transf., military service (mostly in plur.):

    merere stipendia,

    Cic. Mur. 5, 12:

    stipendia merere (mereri),

    to perform military service, to serve, id. Cael. 5, 11; id. de Or. 2, 64, 258; also,

    facere,

    Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27; 5, 7; 42, 34 al.; cf.:

    opulenta ac ditia facere,

    id. 21, 43:

    emereri,

    to complete the time of service, to serve out one's time, id. 25, 6; Cic. Sen. 14, 49; Sall. J. 84, 2; Liv. 3, 57; Val. Max. 6, 1, 10;

    v. emereo, II.: auxiliaria stipendia mereri,

    Tac. A. 2, 52:

    numerare,

    Liv. 4, 58:

    enumerare,

    id. 3, 58:

    qui (milites) jam stipendiis confecti erant,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 26; cf.:

    stipendiis exhausti,

    Liv. 27, 9:

    adulescentuli statim castrensibus stipendiis imbuebantur,

    Plin. Ep. 8, 14, 5.— Sing.:

    homo nullius stipendii,

    Sall. J. 85, 10:

    exercitui dare,

    id. H. 2, 96, 6 Dietsch:

    sextus decimus stipendii annus,

    Tac. A. 1, 17.—
    2.
    In partic., military service of a year, a year's service, a campaign:

    si in singulis stipendiis is ad hostes exuvias dabit,

    Plaut. Ep. 1, 1, 36:

    quod tricena aut quadragena stipendia senes tolerent,

    Tac. A. 1, 17:

    vicena stipendia meritis,

    id. ib. 1, 36:

    stipendia sua numerari jubebant,

    Just. 12, 11, 4:

    qui eorum minime multa stipendia haberet,

    Liv. 31, 8 fin.—Sing.:

    (juventus) octavo jam stipendio functa,

    Hirt. B. G. 8, 8, 2; cf.

    with both numbers together: secundo stipendio dextram manum perdidit, stipendiis duobus ter et vicies vulneratus est,

    Plin. 7, 28, 29 § 104.—
    C.
    Trop., in gen., service (very rare):

    functus omnibus humanae vitae stipendiis,

    i. e. duties, Sen. Ep. 93, 4:

    tamquam emeritis stipendiis libidinis,

    Cic. Sen. 14, 49:

    plurium velut emeritis annorum stipendiis,

    Col. 3, 6, 4:

    rex cui (Hercules) duodecim stipendia debebat,

    services, labors, Just. 2, 4, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > stipendium

  • 9 aditus

    ūs m. [ adeo II ]
    1) приход (ad aliquid или alicujus rei C etc.)
    a. atque abitus Lcrприход и уход
    2) право (возможность) приходить, доступ (in sacrarium C)
    aditum regis obtinere Just — получить доступ к царю, т. е. аудиенцию
    a. mercatoribus est ad eos Csкупцы имеют доступ к ним
    3) подступ, проход (in Ciliciam ex Syria C; ad castra Cs; omnes aditus claudĕre C)
    4) воен. приближение, нападение ( urbes uno aditu captae C)
    5) вход (a. templi C)
    6) возможность, случай ( ad honorem C)

    Латинско-русский словарь > aditus

  • 10 solum

        solum ī, n    the lowest part, bottom, ground, base, foundation, floor, pavement, site: sola marmorea: (templi) Marmoreum, O.: ut eius (fossae) solum pateret, Cs.: (amnis) puro solo excipitur, bed, Cu.—The ground, earth, soil: ubi mollius solum reperit, Cu.: trabes in solo conlocantur, Cs.: clivus ad solum exustus, burned to the ground, L.: urbem ad solum diruere, Cu.; cf. solo aequandae sunt dictaturae, i. e. to be abolished, L.: saturare fimo pingui sola, V.: incultum et derelictum: Duratae solo nives, H.: Fecundum, O.: mite, H.: Urbs Etrusca solo, i. e. on Etruscan soil, V.: nudum, Cu.: solo inmobilis haeret, V.: cereale solum pomis agrestibus augent, their wheaten board, V.: tremit puppis, Subtrahiturque solum, i. e. the supporting sea, V.: caeleste, i. e. the sky, O.—Prov.: quodcumque in solum venit, whatever falls to the ground, i. e. whatever comes uppermost.—Of the foot, the sole: solorum callum.—A soil, land, country, region, place: solum, in quo tu ortus: pro solo, in quo nati essent, L.: natale, native soil, O. —Esp., in the phrase, vertere or mutare solum, to leave the country, go into exile: quo vertendi, hoc est, mutandi soli causā venerant: eo solum vertunt, hoc est, sedem ac locum mutant: si solum non mutarunt.—Fig., a base, basis, foundation: Auspicio regni stabilita scamna solumque, i. e. throne, Enn. ap. C.: solum quoddam atque fundamentum.
    * * *
    I
    only/just/mearly/barely/alone
    II
    bottom, ground, floor; soil, land

    Latin-English dictionary > solum

  • 11 adoro

    ăd-ōro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    In the earliest per., to speak to or accost one, to address; hence, also, to treat of or negotiate a matter with one:

    adorare veteribus est alloqui,

    Serv. ad Verg. A. 10, 677:

    immo cum gemitu populum sic adorat,

    App. Met. 2, p. 127; 3, p. 130: adorare apud antiquos significabat agere: unde et legati oratores dicuntur, quia mandata populi agunt, Paul. ex Fest. p. 19 Müll.; cf. oro and orator.— Hence, also, in judicial lang., to bring an accusation, to accuse; so in the Fragm. of the XII. Tab. lex viii.: SEI (Si) ADORAT FVRTO QVOD NEC MANIFESTVM ERIT, Fest. S. V. NEC, p. 162 Müll.—
    II.
    In the class. per., to speak to one in order to obtain something of him; to ask or entreat one, esp. a deity, to pray earnestly, to beseech, supplicate, implore; constr. with acc., ut, or the simple subj.:

    quos adorent, ad quos precentur et supplicent,

    Liv. 38, 43:

    affaturque deos et sanctum sidus adorat,

    Verg. A. 2, 700:

    in rupes, in saxa (volens vos Turnus adoro) Ferte ratem,

    id. ib. 10, 677:

    Junonis prece numen,

    id. ib. 3, 437:

    prece superos,

    Ov. Tr. 1, 3, 41:

    non te per meritum adoro,

    id. H. 10, 141.—With the thing asked for in the acc. (like rogo, peto, postulo):

    cum hostiā caesā pacem deūm adorāsset,

    Liv. 6, 12 Drak.—With ut:

    adoravi deos, ut, etc.,

    Liv. 7, 40; Juv. 3, 300:

    adorati di, ut bene ac feliciter eveniret,

    Liv. 21, 17:

    Hanc ego, non ut me defendere temptet, adoro,

    Ov. P. 2, 2, 55.—With the subj. without ut, poet.:

    maneat sic semper adoro,

    I pray, Prop. 1, 4, 27.—
    III.
    Hence,
    A.
    Dropping the idea of asking, entreating, to reverence, honor, adore, worship the gods or objects of nature regarded as gods; more emphatic than venerari, and denoting the highest degree of reverence (Gr. proskunein); the habitus adorantium was to put the right hand to the mouth and turn about the entire body to the right (dextratio, q. v.); cf. Plin. 28, 2, 5, § 25; Liv. 5, 21; App. M. 4, 28. —Constr. with acc., dat., with prepp. or absol.
    (α).
    With acc.:

    Auctoremque viae Phoebum taciturnus adorat,

    Ov. M. 3, 18:

    Janus adorandus,

    id. F. 3, 881:

    in delubra non nisi adoraturus intras,

    Plin. Pan. 52:

    large deos adorare,

    Plin. 12, 14, 32, § 62:

    nil praeter nubes et caeli numen adorat,

    Juv. 14, 97:

    adorare crocodilon,

    id. 15, 2.—

    In eccl. Lat. of the worship of the true God: adoravit Israel Deum,

    Vulg. Gen. 47, 31:

    Dominum Deum tuum adorabis,

    ib. Matt. 4, 10:

    Deum adora,

    ib. Apoc. 22, 9;

    so of Christ: videntes eum adoraverunt,

    ib. Matt. 28, 17;

    adorent eum omnes angeli Dei,

    ib. Heb. 1, 6.—
    (β).
    With dat. (eccl.): adorato ( imperat.) Domino Deo tuo, Vulg. Deut. 26, 10:

    nec adorabis deo alieno,

    id. Ital. Ps. 80, 10 Mai (deum alienum, Vulg.):

    qui adorant sculptibus,

    ib. ib. 96, 7 Mai (sculptilia, Vulg.).—
    (γ).
    With prepp. (eccl.):

    si adoraveris coram me,

    Vulg. Luc. 4, 7:

    adorabunt in conspectu tuo,

    ib. Apoc. 15, 4:

    adorent ante pedes tuos,

    ib. ib. 3, 9; 22, 8.—
    (δ).
    Absol. (eccl.):

    Patres nostri in hoc monte adoraverunt,

    Vulg. Joan. 4, 20 bis.; ib. Act. 24, 11.—And,
    B.
    The notion of religious regard being dropped, to reverence, admire, esteem highly:

    adorare priscorum in inveniendo curam,

    Plin. 27, 1, 1, § 1:

    Ennium sicut sacros vetustate lucos adoremus,

    Quint. 10, 1, 88:

    veteris qui tollunt grandia templi pocula adorandae rubiginis,

    Juv. 13, 148:

    nec tu divinam Aeneida tenta, Sed longe sequere et vestigia semper adora,

    Stat. Th. 12, 816.—
    C.
    Under the emperors the Oriental custom being introduced of worshipping the Cæsars with divine ceremony, to worship, to reverence:

    C. Caesarem adorari ut deum constituit, cum reversus ex Syria, non aliter adire ausus esset quam capite velato circumvertensque se, deinde procumbens,

    Suet. Vit. 2; App. M. 4, 28; Min. Fel. 2, 5:

    non salutari, sed adorari se jubet (Alexander),

    Just. 12, 7:

    adorare Caesarum imagines,

    Suet. Calig. 14: coronam a judicibus ad se delatam adoravit, did obeisance before, id. Ner. 12:

    adorare purpuram principis,

    i. e. touched his purple robe and brought it to the mouth in reverence, Amm. 21, 9.—Of adulation to the rabble, to pay court to:

    nec deerat Otho protendens manus, adorare volgum,

    Tac. H. 1, 36.
    This word does not occur in Cic.
    ; for in Arch. 11, 28, where adoravi was given by Mai in Fragm. p. 124, Halm reads adhortatus sum, and B. and K. adornavi.

    Lewis & Short latin dictionary > adoro

  • 12 oraculum

    ōrācŭlum (sync. oraclum: ex oraclo, Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42, or Trag. v. 65 Vahl.; plur, oracla, Att. ap. Non. 488, 2, or Trag. Rel. p. 185 Rib.; Ov. M. 1, 321), i, n. [oro], a divine announcement, an oracle (class.).
    I.
    Lit.:

    oracula ex eo ipso appellata sunt, quod inest in his deorum oratio,

    Cic. Top. 20, 77:

    quid est enim oraculum? nempe voluntas divina hominis ore enuntiata,

    Sen. Contr. 1 praef.:

    edere,

    Cic. Tusc. 1, 48, 116:

    petere a Dodonā,

    id. Div. 1, 43, 95:

    quaerere,

    Verg. G. 4, 449:

    poscere,

    id. A. 3, 456:

    consulere,

    Ov. M. 3, 8:

    Delphis oracula cessant,

    Juv. 6, 555.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., a prophetic declaration, a prophecy:

    exposui somnii et furoris oracula,

    Cic. Div. 1, 32, 70; 1, 50, 115.—
    B.
    A place where oracular responses were given, an oracle:

    illud oraculum Delphis tam celebre,

    Cic. Div. 1, 19, 37:

    Hammonis,

    Plin. 12, 23, 49, § 107:

    Delphicum,

    Macr. S. 1, 18, 4.—
    2.
    Esp. (eccl. Lat.), the mercy-seat, the place in the tabernacle in which the presence of God was manifest, Vulg. Exod. 25, 18; 40, 18:

    oraculum templi, sanctum sanctorum,

    id. 3 Reg. 8, 6.—
    C.
    An oracular saying, oracle pronounced by a man:

    haec ego nunc physicorum oracula fundo,

    Cic. N. D. 1, 24, 66:

    inde illa reliqua oracula: nequam agricolam esse, etc.,

    Plin. 18, 6, 8, § 40.—
    D.
    An imperial rescript, Just. Inst. 1, 11, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > oraculum

  • 13 piaclum

    pĭācŭlum (sync. collat. form pĭā-clum, Prud. steph. 14, 219), i, n. [pio], a means of appeasing a deity; hence,
    I.
    Lit.
    A.
    A sin-offering, propitiatory sacrifiee: [p. 1374] porco piaculo facito, Cato, R. R. 139; 140:

    porcc femina piaculum pati,

    to bring, Cic. Leg. 2, 22, 57:

    piaculum hostia caedi,

    Liv. 8, 10:

    te piacula nulla resolvent,

    Hor. C. 1, 28, 34:

    piacula manibus infert,

    Ov. M. 6, 569:

    falsi mundi,

    Liv. 1, 26: sed quo te, M. Tulli, piaculo taceam, i. e. how can I be justified in, etc., Plin. 7, 31, 31, § 116; Macr. S. 3, 10, 7.—
    2.
    Concr., an animal offered up in sacrifice, a victim: duc nigras pecudes;

    ea prima piacula sunto,

    Verg. A. 6, 153:

    non sperat tragicae furtiva piacula cervae,

    i. e. substitution, Juv. 12, 120.— Transf.,
    (α).
    Of persons offered as an expiation, atonement:

    (Hannibalem) ad piaculum rupti foederis,

    Liv. 21, 10, 12:

    ut luendis periculis publicis piacula simus,

    id. 10, 28, 13.—
    (β).
    In gen., a remedy, Hor. Ep. 1, 1, 36.—
    B.
    Punishment:

    dea a violatoribus (sui templi) gravia piacula exegit,

    Liv. 29, 18; Just. 8, 2, 6; Val. Max. 1, 1, 14; Sil. 13, 702.—
    II.
    Transf., that which requires expiation.
    A.
    A wicked action, sin, crime; guilt: eo die verberari piaculum est, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15, 10:

    palam mutire plebeio piaculum est, Enn. ap. Fest. s. v. mutire, p. 145 Müll. (Trag. v. 376 Vahl.): piaculum est misereri nos hominum rem male gerentum,

    Plaut. Truc. 2, 1, 13:

    sine piaculo rerum praetermissarum,

    Liv. 39, 47:

    piaculum committere,

    id. 5, 52; Paul. Sent. 1, 21, 4:

    commissa piacula,

    Verg. A. 6, 569:

    solutus piaculo,

    Tac. A. 1, 30:

    nec sine piaculo quodam sanctissimas necessitudines scindi,

    Plin. Pan. 37:

    ne terra impleatur piaculo,

    Vulg. Lev. 19, 29.—
    B.
    An unhappy event, a misfortune, Plin. 25, 8, 46, § 84.

    Lewis & Short latin dictionary > piaclum

  • 14 piaculum

    pĭācŭlum (sync. collat. form pĭā-clum, Prud. steph. 14, 219), i, n. [pio], a means of appeasing a deity; hence,
    I.
    Lit.
    A.
    A sin-offering, propitiatory sacrifiee: [p. 1374] porco piaculo facito, Cato, R. R. 139; 140:

    porcc femina piaculum pati,

    to bring, Cic. Leg. 2, 22, 57:

    piaculum hostia caedi,

    Liv. 8, 10:

    te piacula nulla resolvent,

    Hor. C. 1, 28, 34:

    piacula manibus infert,

    Ov. M. 6, 569:

    falsi mundi,

    Liv. 1, 26: sed quo te, M. Tulli, piaculo taceam, i. e. how can I be justified in, etc., Plin. 7, 31, 31, § 116; Macr. S. 3, 10, 7.—
    2.
    Concr., an animal offered up in sacrifice, a victim: duc nigras pecudes;

    ea prima piacula sunto,

    Verg. A. 6, 153:

    non sperat tragicae furtiva piacula cervae,

    i. e. substitution, Juv. 12, 120.— Transf.,
    (α).
    Of persons offered as an expiation, atonement:

    (Hannibalem) ad piaculum rupti foederis,

    Liv. 21, 10, 12:

    ut luendis periculis publicis piacula simus,

    id. 10, 28, 13.—
    (β).
    In gen., a remedy, Hor. Ep. 1, 1, 36.—
    B.
    Punishment:

    dea a violatoribus (sui templi) gravia piacula exegit,

    Liv. 29, 18; Just. 8, 2, 6; Val. Max. 1, 1, 14; Sil. 13, 702.—
    II.
    Transf., that which requires expiation.
    A.
    A wicked action, sin, crime; guilt: eo die verberari piaculum est, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15, 10:

    palam mutire plebeio piaculum est, Enn. ap. Fest. s. v. mutire, p. 145 Müll. (Trag. v. 376 Vahl.): piaculum est misereri nos hominum rem male gerentum,

    Plaut. Truc. 2, 1, 13:

    sine piaculo rerum praetermissarum,

    Liv. 39, 47:

    piaculum committere,

    id. 5, 52; Paul. Sent. 1, 21, 4:

    commissa piacula,

    Verg. A. 6, 569:

    solutus piaculo,

    Tac. A. 1, 30:

    nec sine piaculo quodam sanctissimas necessitudines scindi,

    Plin. Pan. 37:

    ne terra impleatur piaculo,

    Vulg. Lev. 19, 29.—
    B.
    An unhappy event, a misfortune, Plin. 25, 8, 46, § 84.

    Lewis & Short latin dictionary > piaculum

  • 15 ruina

    rŭīna, ae, f. [ruo], a rushing or tumbling down; a falling down, fall (syn.: casus, lapsus).
    I.
    In abstracto.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (rare). grandinis, Lucr. 6, 156:

    aquarum,

    Cael. Aur. Tard. 2, 1 med.:

    nostra (sc. nucum),

    Mart. 13, 25, 2:

    jumentorum sarcinarumque,

    Liv. 44, 5: Capanei, a fall by lightning (v. Capaneus), Prop. 2, 34 (3, 32), 40:

    (apri saevi) Permixtas dabant equitum peditumque ruinas,

    Lucr. 5, 1329: Tyrrhenus et Aconteus Conixi incurrunt hastis, primique ruinam Dant sonitu ingenti, rush or fall upon each other, Verg. A. 11, 613:

    interea suspensa graves aulaea ruinas In patinam fecere,

    fell down, Hor. S. 2, 8, 54.—
    2.
    In partic., of buildings, a tumbling or falling down, downfall, ruin (class.; in good prose only in sing.):

    repentinā ruinā pars ejus turris concidit... tum hostes, turris repentinā ruinā commoti, etc.,

    Caes. B. C. 2, 11 fin. and 12 init.; cf.: ferunt conclave illud, ubi epularetur Scopas, concidisse: eā ruinā ipsum oppressum cum suis interiisse, Cic. de Or. 2, 86, 353; id. Div. 2, 8, 20; Tac. A. 2, 47:

    aedificiorum,

    Suet. Oth. 8:

    amphitheatri,

    id. Tib. 40:

    camerae,

    id. Ner. 34:

    spectaculorum,

    id. Calig. 31:

    pontis,

    id. Aug. 20:

    tecta Penthei Disjecta non leni ruinā,

    Hor. C. 2, 19, 15:

    jam Deiphobi dedit ampla ruinam, Vulcano superante, domus,

    i. e. fell in, Verg. A. 2, 310; so,

    trahere ruinam,

    id. ib. 2, 465; 9, 712; cf. B. a, infra:

    effulsisse inter ruinam ignes,

    Tac. A. 2, 47:

    ruinam urbis et incendia recordantes,

    Just. 5, 7, 10:

    morbus, captivitas, ruina, ignis,

    Sen. Tranq. 11, 6:

    multos occidere incendii ac ruinae potentia est,

    id. Clem. 1, 26, 5.—In plur.:

    tantae in te impendent ruinae, nisi suffulcis firmiter,

    Plaut. Ep. 1, 1, 77; so Vell. 2, 35, 4 (with incendia); Suet. Vesp. 8; Lucr. 2, 1145:

    si fractus illabatur orbis, Impavidum ferient ruinae,

    Hor. C. 3, 3, 8:

    dum Capitolio dementes ruinas parabat,

    id. ib. 1, 37, 7.—
    B.
    Trop., a downfall, fall, ruin; accident, catastrophe, disaster, overthrow, destruction, etc. (freq. and class.; used equally in sing. and plur.; cf.: exitium, pernicies).
    (α).
    Sing.:

    vis illa fuit et, ut saepe jam dixi, ruina quaedam atque tempestas,

    a catastrophe, Cic. Clu. 35, 96: incendium meum ruinā restinguam, with the overthrow, fall (of the State), Catilina ap. Sall. C. 31, 9, and ap. Cic. Mur. 25, 51:

    ut communi ruinā patriae opprimerentur,

    Liv. 45, 26; Vell. 2, 91, 4; 2, 85, 1; 2, 124, 1:

    in hac ruinā rerum stetit una integra atque immobilis virtus populi Romani,

    Liv. 26, 41:

    rerum nostrarum,

    id. 5, 51:

    urbis,

    id. 25, 4:

    ex loco superiore impetu facto, strage ac ruinā fudere Gallos,

    utter defeat, id. 5, 43; cf.:

    ruinae similem stragem eques dedit,

    id. 4, 33:

    Cannensis,

    id. 23, 25; 42, 66 fin.; 4, 46;

    5, 47: ruina soceri in exsilium pulsus,

    Tac. H. 4, 6; cf. id. G. 36:

    pereat sceleratus, regnique trahat patriaeque ruinam,

    Ov. M. 8, 497:

    aliae gentes belli sequuntur ruinam,

    Flor. 2, 12, 1:

    ille dies utramque Ducet ruinam,

    i. e. death, Hor. C. 2, 17, 9:

    Neronis principis,

    Plin. 17, 25, 38, § 245.—
    (β).
    Plur.:

    praetermitto ruinas fortunarum tuarum, quas omnes impendere tibi proximis Idibus senties,

    Cic. Cat. 1, 6, 14:

    in ruinis aversae, atque afflictae rei publicae,

    id. Sest. 2, 5:

    devota morti pectora liberae Quantis fatigaret ruinis,

    Hor. C. 4, 14, 19; cf.:

    nox auget ruinas,

    Val. Fl. 3, 207:

    principiis in rerum fecere ruinas et graviter magni magno cecidere ibi casu,

    i. e. false steps, errors, mistakes, Lucr. 1, 740:

    (Academia) si invaserit in haec, miseras edet ruinas,

    Cic. Leg. 1, 13, 39:

    ruinas videres,

    id. Fin. 5, 28, 83.—
    II.
    In concreto.
    1.
    That which tumbles or falls down, a fall (not anteAug.).
    A.
    In gen. ( poet.):

    disjectam Aenaeae toto videt aequore classem Fluctibus oppressos Troas caelique ruinā,

    i. e. a storm, rain, Verg. A. 1, 129; so,

    caeli (with insani imbres),

    Sil. 1, 251:

    poli,

    i. e. thunder, Val. Fl. 8, 334.—
    B.
    In partic. (acc. to I. A. 2.), a building that has tumbled down, a ruin, ruins (mostly in plur., and not in Cic. prose):

    nunc humilis veteres tantummodo Troja ruinas ostendit,

    Ov. M. 15, 424:

    Sagunti ruinae nostris capitibus incident,

    Liv. 21, 10, 10:

    (urbs) deserta ac strata prope omnis ruinis,

    id. 33, 38, 10:

    fumantes Thebarum ruinae,

    id. 9, 18, 7:

    ruinis templorum templa aedificare,

    id. 42, 3:

    in tugurio ruinarum Carthaginiensium,

    Vell. 2, 19 fin. —In sing.:

    alius par labor... flumina ad lavandam hanc ruinam jugis montium ducere,

    Plin. 33, 4, 21, § 74:

    EX RVINA TEMPLI MARTIS,

    Inscr. Orell. 2448 (A.D. 256).—
    2.
    Transf., of persons who cause ruin, a destroyer:

    rei publicae,

    Cic. Sest. 51, 109:

    ruinae publicanorum,

    id. Prov. Cons. 6, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > ruina

  • 16 sepono

    sē-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 ( part. perf. sync. sepostus, Sil. 8, 378; 17, 281; but, sepositus, Hor. S. 2, 6, 84), v. a., to lay apart or aside; to put by, separate, pick out, select, etc. (class.; not in Cæs.; syn.: sejungo, segrego, recondo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    seponi et occultari,

    Cic. Att. 11, 24, 2; cf.:

    aliquid habere sepositum et reconditum,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 23; so (with conditus) id. Div. 2, 54, 112; cf.:

    ornamenta seposita (for which, just before, recondita),

    id. de Or. 1, 35, 162:

    id ego ad illud fanum (sc. ornandum) sepositum putabam,

    id. Att. 15, 15, 3:

    captivam pecuniam in aedificationem templi,

    Liv. 1, 53, 3:

    primitias magno Jovi,

    Ov. F. 3, 730:

    nonnullos ex principibus legit ac seposuit ad pompam,

    Suet. Calig. 47:

    se et pecuniam et frumentum in decem annos seposuisse,

    Liv. 42, 52, 12:

    sors aliquem seponit ac servat, qui cum victore contendat,

    Plin. Ep. 8, 14, 21:

    interesse pugnae imperatorem an seponi melius foret, dubitavere,

    to place himself at a distance, withdraw, Tac. H. 2, 33:

    de mille sagittis Unam seposuit,

    picked out, selected, Ov. M. 5, 381.—
    B.
    In partic., to send into banishment, to banish, exile (post-Aug.; cf.

    relego): aliquem a domo,

    Tac. A. 3, 12:

    aliquem in provinciam specie legationis,

    id. H. 1, 13 fin.:

    aliquem in secretum Asiae,

    id. ib. 1, 10:

    in insulam,

    id. ib. 1, 46 fin.; 1, 88; 2, 63; id. A. 4, 44; Suet. Aug. 65; id. Tib. 15; id. Oth. 3; id. Tit. 9.—
    II.
    Trop., to lay or set aside mentally:

    id quod primum se obtulerit,

    Quint. 7, 1, 27.—
    B.
    To set apart, assign, appropriate, reserve, for any purpose, etc.:

    ut alius aliam sibi partem, in quā elaboraret, seponeret,

    Cic. de Or. 3, 33, 132:

    sibi ad eam rem tempus,

    to fix, id. Or. 42, 143; cf.:

    quod temporis hortorum aut villarum curae seponitur,

    Tac. A. 14, 54:

    materiam senectuti seposui,

    have set apart, reserved for my old age, id. H. 1, 1:

    seposuit Aegyptum,

    he sequestered Egypt, made it forbidden ground, id. A. 2, 59 fin.:

    sepositus servilibus poenis locus,

    id. ib. 15, 60:

    quā de re sepositus est nobis locus,

    made it a special division of the subject, Quint. 1, 10, 26.—
    C.
    To remove, take away from others, exclude, select, etc.: Jovem diffusum nectare curas Seposuisse graves, had laid aside, i. e. had discarded for a while, Ov. M. 3, 319:

    (Graecos) seposuisse a ceteris dictionibus eam partem dicendi, quae, etc.,

    to have separated, Cic. de Or. 1, 6, 22:

    ratio suadendi ab honesti quaestione seposita est,

    Quint. 12, 2, 16.— Poet. with simple abl.: si modo Scimus inurbanum lepido seponere dicto, to separate, i. e. distinguish, Hor. A. P. 273.—Hence, sē-pŏsĭtus, a, um, P. a. (only poet. and rare).
    A.
    Distant, remote, = remotus:

    fons,

    Prop. 1, 20, 24:

    gens,

    Mart. Spect. 3, 1:

    mare,

    Sen. Med. 339.—
    B.
    Distinct, special:

    mea seposita est et ab omni milite dissors Gloria,

    Ov. Am. 2, 12, 11.—
    C.
    Select, choice:

    vestis,

    sumptuous garments, Tib. 2, 5, 8:

    seposito de grege,

    Mart. 2, 43, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sepono

  • 17 Terminus

    termĭnus, i, m. (collat. form termo, ōnis, Enn. ap. Fest. p. 363 Müll., or Ann. v. 470 and 471 Vahl.; and termen, ĭnis, n., acc. to Varr. L. L. 5, § 21 Müll.; so,

    (BTERMINA DVO STANT,

    Inscr. Orell. 3121) [Sanscr. root tar-, overcome; tīrain, shore, edge; Gr. terma, goal; termôn, border; cf. trans, in-trare], a boundary-line, boundary, bound, limit (syn.: finis, limes, meta).
    I.
    Lit., of local boundaries:

    contentio de terminis,

    Cic. Ac. 2, 43, 132:

    agrorum,

    Plin. 18, 2, 2, § 8; Hor. C. 2, 18, 24:

    templi,

    Liv. 45, 5, 7:

    urbis,

    Tac. A. 12, 23; 12, 24 fin.:

    possessionum,

    Cic. Mil. 27, 74:

    vicinitatis,

    id. Rab. Perd. 3, 8:

    Alexandria, in terminis Africae et Aegypti condita,

    Just. 21, 6, 3.—Comically, = membrum virile, Pompon. ap. Non. 146, 24 (Com. Fragm. v. 126 Rib.).— Hence,
    B.
    Personified: Termĭnus, the deity presiding over boundaries, Ov. F. 2, 639 sq.; Varr. L. L. 5, 10, 22; Liv. 1, 55, 3; 5, 54, 7; Hor. C. S. 27; Lact. 1, 20, 38; Fest. p. 368; Serv. ad Verg. A. 9, 448. —
    II.
    Transf., in gen., a bound, limit, end, term:

    constituendi sunt, qui sint in amicitiā fines, ut quasi termini diligendi,

    Cic. Lael. 16, 56; cf.:

    certos mihi fines terminosque constituam,

    id. Quint. 10, 35:

    oratoris facultatem non illius artis terminis, sed ingeni sui finibus describere,

    id. de Or. 1, 49, 214:

    contentionum,

    id. Fam. 6, 22, 2:

    nullis terminis circumscribere aut definire jus suum,

    id. de Or. 1, 16, 70:

    Pompeius, cujus res gestae atque virtutes isdem quibus solis cursus regionibus ac terminis continentur,

    id. Cat. 4, 10, 21:

    omnium aetatum certus est terminus, senectutis autem nullus est certus terminus,

    id. Sen. 20, 72:

    vitae,

    id. Rab. Perd. 10, 29:

    pangere terminos,

    id. Leg. 1, 21, 56:

    termini egestatis,

    Plaut. As. 1, 2, 13:

    hos terminos dignitati statuo,

    Plin. Ep. 6, 29, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Terminus

  • 18 terminus

    termĭnus, i, m. (collat. form termo, ōnis, Enn. ap. Fest. p. 363 Müll., or Ann. v. 470 and 471 Vahl.; and termen, ĭnis, n., acc. to Varr. L. L. 5, § 21 Müll.; so,

    (BTERMINA DVO STANT,

    Inscr. Orell. 3121) [Sanscr. root tar-, overcome; tīrain, shore, edge; Gr. terma, goal; termôn, border; cf. trans, in-trare], a boundary-line, boundary, bound, limit (syn.: finis, limes, meta).
    I.
    Lit., of local boundaries:

    contentio de terminis,

    Cic. Ac. 2, 43, 132:

    agrorum,

    Plin. 18, 2, 2, § 8; Hor. C. 2, 18, 24:

    templi,

    Liv. 45, 5, 7:

    urbis,

    Tac. A. 12, 23; 12, 24 fin.:

    possessionum,

    Cic. Mil. 27, 74:

    vicinitatis,

    id. Rab. Perd. 3, 8:

    Alexandria, in terminis Africae et Aegypti condita,

    Just. 21, 6, 3.—Comically, = membrum virile, Pompon. ap. Non. 146, 24 (Com. Fragm. v. 126 Rib.).— Hence,
    B.
    Personified: Termĭnus, the deity presiding over boundaries, Ov. F. 2, 639 sq.; Varr. L. L. 5, 10, 22; Liv. 1, 55, 3; 5, 54, 7; Hor. C. S. 27; Lact. 1, 20, 38; Fest. p. 368; Serv. ad Verg. A. 9, 448. —
    II.
    Transf., in gen., a bound, limit, end, term:

    constituendi sunt, qui sint in amicitiā fines, ut quasi termini diligendi,

    Cic. Lael. 16, 56; cf.:

    certos mihi fines terminosque constituam,

    id. Quint. 10, 35:

    oratoris facultatem non illius artis terminis, sed ingeni sui finibus describere,

    id. de Or. 1, 49, 214:

    contentionum,

    id. Fam. 6, 22, 2:

    nullis terminis circumscribere aut definire jus suum,

    id. de Or. 1, 16, 70:

    Pompeius, cujus res gestae atque virtutes isdem quibus solis cursus regionibus ac terminis continentur,

    id. Cat. 4, 10, 21:

    omnium aetatum certus est terminus, senectutis autem nullus est certus terminus,

    id. Sen. 20, 72:

    vitae,

    id. Rab. Perd. 10, 29:

    pangere terminos,

    id. Leg. 1, 21, 56:

    termini egestatis,

    Plaut. As. 1, 2, 13:

    hos terminos dignitati statuo,

    Plin. Ep. 6, 29, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > terminus

  • 19 vestio

    vestĭo, īvi or ĭi, ītum, 4 ( imperf. vestibat, Verg. A. 8, 160; inf. vestirier, Prud. Psych. 39), v. a. [vestis], to cover with a garment, to dress, clothe, vest (syn.: induo, amicio).
    I.
    Lit.: Vatinii strumam sacerdotii dibaphhô vestiant, Cic. Att. 2, 9, 2:

    vir te vestiat, tu virum despolies,

    Plaut. Cas. 4, 4, 4:

    candide vestitus,

    id. ib. 4, 1, 10:

    vos tam maestiter vestitas,

    id. Rud. 1, 5, 7:

    homines male vestiti,

    Cic. Pis. 25, 61:

    fasciae, quibus crura vestiuntur,

    Quint. 11, 3, 144:

    te bis Afro Murice tinctae Vestiunt lanae,

    Hor. C. 2, 16, 37:

    sic Indos suae arbores vestiunt,

    Plin. 12, 11, 22, § 39:

    Phrygiā vestitur bucca tiarā,

    Juv. 6, 516:

    unam vestire tribum tua vellera possunt,

    Mart. 2, 46, 5.—Mid.: vestiri in foro honeste mos erat, Cato ap. Gell. 11, 2, 5:

    lino alii vestiuntur aut lanis,

    Mel. 3, 7, 3.—So, in late Lat., in the active form:

    tu mihi vitio dabis, quod parcius pasco, levius vestio,

    am clothed, App. Mag. p. 287, 26; Tert. Pall. 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of animals:

    animantes aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    sandyx pascentis vestiet agnos,

    Verg. E. 4, 45:

    pleraque contra frigus ex suo corpore vestiuntur,

    Quint. 2, 16, 14.—
    2.
    In gen., of inanimate things, to clothe, cover, deck, array, attire, surround, adorn, etc.:

    campos lumine (aether),

    Verg. A. 6, 640:

    natura oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit,

    Cic. N. D. 2, 57, 142; cf.:

    deus animum circumdedit corpore et vestivit extrinsecus,

    id. Univ. 6 fin.:

    sepulcrum saeptum undique et vestitum vepribus et dumetis,

    id. Tusc. 5, 23, 64:

    his tabulis templi parietes vestiebantur,

    id. Verr. 2, 4, 55, § 122.—
    3.
    Esp., of vegetation:

    montes silvis,

    Liv. 32, 13, 3:

    vite hederāque vestiti montes,

    Just. 12, 7, 7.— Absol.:

    montes vestiti,

    i. e. covered with verdure, Cic. N. D. 2, 53, 132:

    trabes multo aggere,

    Caes. B. G. 7, 23; cf.

    of the beard: molli lanugine malas,

    Lucr. 5, 889:

    genas flore,

    Verg. A. 8, 160:

    oleā magnum Taburnum,

    Verg. G. 2, 38:

    gramine vestitis accubuere toris,

    Ov. F. 1, 402:

    incendit vestitos messibus agros,

    id. ib. 4, 707; Curt. 6, 5, 15; Prop. 3, 13 (4, 12), 31:

    ubi se vites frondibus vestierint,

    Col. 4, 27, 1:

    se gramine (terra),

    Verg. G. 2, 219.—
    II.
    Trop., to clothe, etc.:

    reconditas exquisitasque sententias mollis et pellucens vestiebat oratio,

    Cic. Brut. 79, 274:

    inventa vestire atque ornare oratione,

    id. de Or. 1, 31, 142:

    gloriā aliquem supra vires,

    Hor. Ep. 1, 18, 22:

    res, quae illo verborum habitu vestiuntur,

    Quint. 8, praef. § 20; cf.

    of mental culture: aridum atque jejunum non alemus et quasi vestiemus?

    id. 2, 8, 9.—
    B.
    Esp., to invest with the imperial purple, to make emperor:

    quaere quem vestias,

    Amm. 26, 4, 1.—Hence, vestītus, a, um, P. a., clothed, clad (very rare):

    neque unā pelle vestitior fuit (Hercules),

    App. Mag. p. 288, 28.—So comp., Tert. Anim. 38.— Sup.:

    id pecus (oves) ex omnibus animalibus vestitissimum,

    Col. 7, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > vestio

См. также в других словарях:

  • Aleister Crowley — Crowley in 1906 Born Edward Alexander Crowley 12 October 1875(1875 10 12) Royal Leamington Spa, Warwickshire, England …   Wikipedia

  • Thelema — The Unicursal Hexagram is one of the common symbols of Thelema Thelema is a religious philosophy (referred to by some as a religion)[1] that was established, defined and developed[2] …   Wikipedia

  • Sex magic — For the Red Hot Chili Peppers album, see Blood Sugar Sex Magik. For the Ciara song, see Love Sex Magic. Sex magic is a term for various types of sexual activity used in magical, ritualistic or otherwise religious and spiritual pursuits. One… …   Wikipedia

  • John Whiteside Parsons — Jack Parsons Born Marvel Whiteside Parsons October 2, 1914(1914 10 02) Died June 17, 1952(1952 06 17) (age …   Wikipedia

  • Kenneth Anger — Anger in his 1947 film Fireworks. Born Kenneth Wilbur Anglemyer February 3, 1927 (1927 02 03) (age 84) Santa Monica, California …   Wikipedia

  • Sara Northrup Hollister — Born April 8, 1924(1924 04 08) Pasadena, California, U.S. Died December 19, 1997(1997 12 19) (aged 73) Hadley, Massachusetts, U.S. Spouse …   Wikipedia

  • Lon Milo DuQuette — Born 11 July 1948(1948 07 11) Long Beach, California, USA Lon Milo DuQuette, AKA Rabbi Lamed Ben Clifford, is an American writer, lecturer, and occultist, best known as an author who applies humor in the field of Western Hermeticism. Contents …   Wikipedia

  • Jahbulon — (or Jabulon) is a word which was used historically in some rituals of Royal Arch Masonry. According to Francis X. King, it is also used in Ordo Templi Orientis rituals, as Aleister Crowley had contact with various clandestine Masonic groups.King …   Wikipedia

  • Castello della Magione — The Castello della Magione consists of a church, the residence of the Grand Master, offices and guest rooms. The Castello della Magione (also Magione di San Giovanni al Ponte or Spedale di San Giovanni in Gerusalemme alla Magione) is a medieval… …   Wikipedia

  • Liste des maîtres de province de l'Ordre du Temple — La liste des maîtres de province de l ordre du Temple regroupe les noms des maîtres selon un axe chronologique identifié par période de maîtrise et domaines territoriaux. Cette notion de province administrative au sein de l ordre du Temple ne… …   Wikipédia en Français

  • Foucault's Pendulum — infobox Book | name = Foucault s Pendulum title orig = Il pendolo di Foucault translator = William Weaver image caption = Cover of 1989 Picador edition author = Umberto Eco cover artist = country = Italy language = Italian series = genre =… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»